Διάσημα φιλολογικά στέκια της παλιάς Αθήνας!

Πατάρι Λουμίδη, αρχή της Σταδίου

Εκεί, ανάμεσα στο παλιό βιβλιοπωλείο της Εστίας, στα γραφεία των εφημερίδων της εποχής και στα μεγάλα θέατρα, διαμορφώθηκε, ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’40, το στέκι που θα φιλοξενήσει τα πιο ονομαστά πρόσωπα των ελληνικών γραμμάτων: ο αστικός μύθος θέλει τον Γκάτσο να γράφει εδώ, εν μιά νυκτί, την Αμοργό του και εδώ να συλλαμβάνεται η υπόθεση του Ματωμένου Γάμου από το Θέατρο Τέχνης, σε μουσική του γνωστού θαμώνα Μάνου Χατζιδάκι, τον οποίο έμελλε να γνωρίσουν, για πρώτη φορά, από κοντά, όπως έγραφε ο Ελύτης στα Ανοιχτά Χαρτιά, τα υπόλοιπα μέλη της παρέας στο ένδοξο πατάρι. Νάνος Βαλαωρίτης, Μίλτος Σαχτούρης, Γιώργος Λίκος, Ελένη Βακαλό, Δημήτρης Κόρσος, Δ. Παπαδίτσας, Γιάγκος Αραβαντινός, Τάκης Σινόπουλος, Λύδια Στεφάνου, Μόραλης και Τσαρούχης, Σπύρος Τσακνιάς, Θωμάς Γκόρπας, Νίκος Καρούζος, συνήθιζαν να δίνουν το παρών.

Καφέ Zonar's, πεζόδρομος Βουκουρεστίου

Διάσημο στέκι πολιτικών και κραταιών προσωπικοτήτων, δεν έκρυψε μέχρι τις μέρες μας τον ένδοξο και πολυτελή χαρακτήρα του. Συσπείρωσε τις πιο διάσημες υπογραφές, ειδικά στον θεατρικό κύκλο, και τις έφερε κοντά με τους πιο γνωστούς συγγραφείς: Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Κατσίμπαλης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Δημήτρης Μυράτ, Μίνως Βολανάκης, Μάνος Χατζιδάκις, Μελίνα Μερκούρη, Τζένη Καρέζη, Φρέντυ Γερμανός, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ιάκωβος Καμπανέλλης. Αλλά και ξένες διασημότητες, όπως οι συγγραφείς Λόρενς Ντάρελ και Χόρχε Λουίς Μπόρχες και οι ηθοποιοί Σοφία Λόρεν και Σαρλότ Ράμπλινγκ.

Brazilian, Bουκουρεστίου

Επικό και μυθιστορηματικό, όπως οι θαμώνες του. Χρησίμευε ως πέρασμα και ως σημείο αναφοράς για τα πνευματικά τέκνα που δεν ένιωθαν τόσο άνετα με τη μεγαλοπρέπεια του Zonar’s, αλλά αναζητούσαν διακαώς τις συζητήσεις ανάμεσα στους Ελύτη, Μόραλη ή Ταχτσή, που σύχναζαν εκεί. Η περίφημη «Συμφωνία του Μπραζίλιαν» που έγραψε το ’54 ο Κώστας Ταχτσής εξακολουθεί να δεσπόζει σε μια γωνιά. Μόνο εδώ καταδεχόταν να πίνει τον καφέ του ο Σαχτούρης, όταν αναγκαζόταν να εγκαταλείψει για λίγο τα αγαπημένα του στέκια της Κυψέλης.

Μπάγκειον, πλατεία Ομονοίας

Οι καταραμένοι ποιητές και οι εναλλακτικοί καλλιτέχνες της πλατείας Ομoνοίας συνευρίσκονταν, τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, στο υπόγειο του φημισμένου ξενοδοχείου Μπάγκειον, στη γωνία της οδού Αθηνάς. Λειτουργούσε ως καφενείο, αλλά τις πρώτες βραδινές ώρες μεταλλασσόταν σε αμαρτωλό καταφύγιο για τους ανένταχτους και τους απανταχού αποσυνάγωγους. Οι θαμώνες του τολμούσαν να ομολογήσουν ότι λάτρευαν την κλασική λογοτεχνία και τις ουσίες, ενώ διάβαζαν απαρεγκλίτως για όλη σχεδόν τη δεκαετία του ’20 το πρώτο free press στην ιστορία της Αθήνας, το «Φραγγέλιο», το οποίο εξέδιδε ο περιώνυμος Γκόρπας. Στα τραπέζια του έγραφε ο καταραμένος ποιητής Μίνως Ζώτος παθιασμένα ποιήματα στη λατρεμένη του Μαρία Πολυδούρη - οι φήμες, μάλιστα, λένε πως αυτοκτόνησε για χάρη της λίγες ώρες αφότου άφησε ένα ποίημα στο περβάζι του Μπάγκειου. Ο Τέλλος Άγρας κατέβαινε συχνά τα σκαλιά του Μπάγκειου, όπως το ίδιο έκαναν οι Τερζάκης, Βάρναλης, Μυρτιώτισσα, Μήτσος Παπανικολάου, Νίκος Σαράβας –ο πρώτος, για πολλούς, σουρεαλιστής ζωγράφος– ακόμα, όμως, και ο Ρίτσος, που σύχναζε εδώ σε νεαρή ηλικία.

Φίλιον (πρώην Ντόλτσε), Σκουφά

Το πιο μοιραίο συναπάντημα μεταξύ πνευματικών ανθρώπων εξακολουθεί να συμβαίνει στα τραπεζάκια του πολυσύχναστου Φίλιον, πρώην Ντόλτσε. Απόδειξη ο διάσημος πίνακας που στολίζει τον τοίχο της εσωτερικής του αίθουσας και αναπαριστά όλους τους περίοπτους θαμώνες του, από το σήμα κατατεθέν του μαγαζιού, Κωνσταντίνο Τζούμα, και την Τάνια Τσανακλίδου μέχρι τον Χρήστο Χωμενίδη, τον Γιώργο Βέλτσο και τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά. Βαδίζοντας στα πρότυπα του Deux Magots, το Ντόλτσε φιλοξένησε από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του τα ανατρεπτικά πνεύματα της αθηναϊκής διανόησης, κάτι που εξακολουθεί να κάνει και σήμερα το Φίλιον. Ο Κωστής Παπαγιώργης, στο Γεια σου, Ασημάκη, συνδέει το Ντόλτσε με μια αύρα νωχελικής εποπτείας της πόλης και ειρωνικής υψιπέτειας, άμεσα συνδεδεμένης με μια σειρά από ευφυείς ανθρώπους που διαμόρφωσαν τη φήμη του, όπως ο Χρήστος Βακαλόπουλος. Ακριβώς εδώ, στο εναλλακτικό πνεύμα των νέων λογοτεχνών της γενιάς του ’70, εντοπίζεται άλλωστε και η ύπαρξή του. Βασίλης Βασιλικός, Πέτρος Τατσόπουλος, Κωνσταντίνος Τζούμας, Δημήτρης Νόλλας. Για χρόνια δεν άφηνε το «στασίδι» του στο Ντόλτσε ο Γιώργος Σκούρτης.

Καφέ Βυζάντιον, πλατεία Κολωνακίου

Η έννοια «διανοούμενος» μάλλον καθαγιάστηκε σε αυτά ακριβώς τα τραπέζια, αφού το Βυζάντιον ήταν συνώνυμο με τους πανεπιστημιακούς και πάσης φύσεως θεωρητικούς της εποχής, ειδικά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Αργότερα, ειδικά τη δεκαετία του ’70, στα παρηκμασμένα του τραπέζια βρήκαν καταφύγιο οι μπίτνικς. Για χρόνια, επίσης, η γνωστή ενδυματολόγος Ντένη Βαχλιώτη και ο θεατράνθρωπος Χρήστος Βαχλιώτης έδιναν διαλέξεις για το σινεμά ανάμεσα στους καφέδες. Το Βυζάντιον συνδέθηκε, όμως, και με την παρέα των Ελλήνων μοντερνιστών, με τακτικούς θαμώνες τα μέλη του περιοδικού «Πάλι» και την εμβληματική φυσιογνωμία του Νάνου Βαλαωρίτη.

Και βέβαια δεν θα μπορούσαμε να εξαιρέσουμε το Φλόκας στη Φωκίωνος Νέγρη.   
Οι τοίχοι του είναι ακόμα ποτισμένοι από ιδέες, πνευματικές αντιπαραθέσεις και μουσικές που παίζονταν στο ομώνυμο πατάρι. Η Φωκίωνος Νέγρη ήταν το αντιπροσωπευτικό δείγμα της «αμαρτωλής» διανόησης που πάσχιζε να αποκηρύξει τον καθωσπρεπισμό, αλλά δεν απαρνιόταν την αστική καταγωγή της. Εδώ έγραφε τα ημερολόγιά του ο Ζαν Ζενέ και κρατούσε σημειώσεις ο Τάσος Λιγνάδης. Αρκεί να ξεφυλλίσει κανείς μερικές σελίδες από το Παλίμψηστο, την αυτοβιογραφία του Γκορ Βιντάλ, για να δει τον Φλόκα να στολίζει τις περισσότερες από τις αναφορές του. Ο Εγγονόπουλος περνούσε από εδώ καθημερινά και ο Νίκος Τσιφόρος καθόταν στα τραπεζάκια του, σημειώνοντας όσα έβλεπε. Στα πρώτα χρόνια της καθόδου του στην Αθήνα την περαντζάδα από τα έξω τραπεζάκια χαίρονταν ο Γιώργος Χειμωνάς με τη Λούλα Αναγνωστάκη.

http://heartbeatradio.eu/